Masu noman tabar wiwi na barazanar ƙona gidajenmu —Makiyaya
Published: 14th, February 2025 GMT
Makiyaya sun koka bisa abin da suka kira tsangwama da tsana da wasu manoman tabar wiwi ne suke nuna musu tare da yi musu barazanar ƙone gidajensu a inda suke zaune shekaru aru-aru.
Makiyaya Fulani sun yi ƙorafi ne bayan manoman tabar wuri sun kafa musu ƙahon zuƙa a inda suke zaune a yankin Oja-Badun da ke Ƙaramar Humumar Eleyele a Jihar Oyo, daura da garin Ogumaki na Jihar Ogun.
Shugaban Fulanin yankin, Alhaji Muhammadu Wakili ya shaida wa Aminiya cewa, jagoran manoman tabar wiwi a yankin ya sa wa Fulani makiyayan karan tsana, bayan da suka bai wa jami’an tsaro bayanan cewa, suna noma tabar wiwi a yankin.
Ya ce lamarin ya kai ga ’yan sanda sun kama yaran mutumin a gonar tasa, kuma tun daga lokacin shi da abokan sana’arsa suka uzzura musu.
Gwagwarmayar Ahmadu Haruna Zago, Bakaniken Jam’iyya An kama likita kan laifin yi wa ’yan bindiga magani a KatsinaWakili ya ce, “kimanin wata huɗu ke nan da muka bai wa ’yan sanda bayanin cewa, ana noma tabar wiwi a yankin da muke kiwo, kuma a wannan lokacin ’yan sandan sun yi nasarar kama mutum guda a gonar, wanda yaron mutumin ne.
“Tun daga lokacin suke nuna mana tsangwama, inda a makon jiya suka kashe mana shanu 12, baya ga barazanar da suke yi mana na cewa, sai sun tashe mu bayan sun ƙone mana gidaje.
“A ranar Asabar ɗin da ta gabata suka yo zuga, suka nufo rugarmu za su ƙona, amma da taimakon Allah, DPO na ’yan sandan yankin ya kawo mana ɗauki shi da jami’ansa, suka fatattake su, suka hana su yunƙurin nasu na ƙona mana gidaje.”
Wakili ya ƙara da cewa, mutanen sun daɗe suna yi masu barazana, inda suke goranta masu cewa, a baya sun ƙone masu gidaje shekaru huɗu da suka shuɗe, kuma babu abin da aka yi, don haka a yanzu ma za su sake domin babu abin da za a yi.
“Sun taɓa ƙone mana gidaje shekaru huɗu da suka wuce, shi ne yanzu suke yi mana izgilanci, suna barazanar za su sake kuma babu abun da za a yi, kuma daman kafin su kai ga kawo mana farmaki a ranar Asabar da ta gabata, shi wannan mutum ya je gidan radiyo, inda ya faɗi bayanan ƙarya a kanmu da ’yan sanda, cewa muna ɓata musu gona.
“Idan har da gaske mun shiga gonarsu mun lalata ai akwai hukuma, sai su nuna wa ’yan sanda, su ga ɓarnar da aka yi masu, amma babu ko alama, amma mu shanun da suka kashe mana da harbin bindiga da sara duk mun kai ƙara wajen ’yan sanda kuma muna da hotunansu, kuma ko a baya can yaran mutumin sun harbar mana yaranmu Fulani da ke kiwo a daji, inda suka harbe su da bindiga a ƙafa, sai da muka kai su asibiti, aka cire masu harsashi.
“Duk wannan tsangwamar da suke mana so suke mu bar wajen don su samu, su sake su ci gaba da noman tabar wiwi kamar yadda suka saba, domin sun sha alwashin sai sun kore mu daga wajen da muke zaune shekaru aru-aru.
“Tun lokacin mulkin Gowon, muke zaune lafiya a wannan yankin, ba mu da matsala da al’ummar yankin da shugabanninsu da ma jami’an tsaro domin tare muke aiki, muna ba su haɗin kai.
“Mutanen da muke da matsala da su kuma duk lokacin da aka sami akasi shanunmu suka yi ɓarna a gona, muna zuwa a tattauna a sasanta, mu a biya diyya, don haka masu noman tabar wiwni nan kaɗai ne ke tsangwamar mu, suna cewa sai sun kore mu za su sami damar yin noman tabar wiwi yadda suke so,” in ji shi.
Sarkin Fulanin na Oga Badun ya ƙara da cewa, bayan barazanar ƙone masu gidaje da mutanen suka yi, DPO ’yan sandan yankin ya hana su, ya gayyaci ɓangarorin zuwa taron zaman lafiya a yankin a ranar Litinin ɗin da ta gabata.
Sai dai kin lokacin Shugaban Ƙaramar Hukumar Eleyele ya buƙaci a yi taron a gidansa a ranar Litinin mai zuwa domin kawo ƙarshen matsalar.
“Mu Fulani a wannan yankin muna aiki tare da masu gari da jami’an tsaron ’yan sanda da na Amotekun don tabbatar da tsaro, kuma haɗin kan da muke bayarwa suna ba mu, mu ma,” in ji shi.
Muhammed Farouk shi ne sakataren Fulani makiyaya mazauna yankin Oja-Badun ya bayyana cewa, suna ƙoƙarin ganin an sami zaman lafiya shi ya sa suke bai wa ’yan sanda da Amoteku da sauran al’ummar gari haɗin kai, “komai tare ake yi da mu na ci-gaban gari duba da daɗewar da muka yi a nan.
”Amma yanzu kuma masu noman tabar wiwi su ne suka sako mu a gaba, don haka muna kira ga mahukunta da su zo su yi bincike, su kawo mana ɗauki,” in ji shi.
উৎস: Aminiya
কীওয়ার্ড: Tabar wiwi noman tabar wiwi
এছাড়াও পড়ুন:
Gwamnatin Jigawa ta ƙaddamar da shirin noman rani na Lallashi
A kokarin Gwamnatin Jihar Jigawa na karfafa ayyukan noman rani tare da samar da wadataccen abinci da inganta rayuwa, ta kaddamar da shirin noman rani na Lallashi da ake amfani da rijiyoyin burtsatse a Karamar Hukumar Maigatari ta jihar.
Rahoton na nuna cewa, an yi aikin ne domin canza salon noman rani da sauran ayyukan noma a yankunan da galibi hamada ce.
A cewar rahoton, wannan shiri ana yin amfani da makamashin hasken rana da kuma amfani da na’urori masu rahusa tare da dabarun noman rani don samar da harkokin noman rani mai inganci cikin sauki.
Dakatar da Gwamnan Ribas zubar da ƙimar Nijeriya ne a idon duniya — Jonathan An ayyana zaman makoki na kwana uku bayan kashe mutum 44 a NijarDa yake jawabi a lokacin kaddamar da aikin, Gwamna Umar Namadi ya bayyana muhimmancin aikin, inda ya bayyana hakan a matsayin wata hanya ta jaddada kudirin gwamnatinsa na ganin an samar da abinci mai yalwa da samar da hanyoyin rayuwa mai dorewa da rage radadin talauci a tsakanin al’umma.
Ya kuma bayyana cewa, babban abin da gwamnatinsa ta sanya a gaba shi ne na cimma manufofin kudirorinta 12 wajen amfani da hanyoyin noma na zamani a Jihar Jigawa, musamman ta hanyar gudanar da ayyukan noma a duk shekara.
Ya kara da cewa, gwamnatinsa na daukar matakai daban-daban don gyara da fadada wuraren noman rani a fadin jihar da suka hada da samar da madatsun ruwa da rijiyoyin burtsatse na yau da kullum.
Sai dai an bayyana cewa shirin noman na Lallashi da rijiyar burtdatse ya kunshi gonaki hekta 10 kuma yana samun tallafin manyan rijiyoyin burtsatse irin na masana’antu guda hudu, kuma ya zuwa yanzu, manoma sama da 80 ne ke cin gajiyar shirin kai-tsaye, wanda ake sa ran zai bunkasa noman sosai da kuma yaukaka tattalin arziki.
Da yake jawabi a madadin manoman yankin, malam Aliyu Musa ya bayyana cewa, abin da gwamnati ke yi wa al’ummomin da ke kewayen wurin noman rijiyoyin burtsatse tamkar jari ta bayar na rayuwa da ba za a iya tantance adadinsa ba.
A cewarsa, jama’a za su ci gaba da addu’o’in samun nasarar shirin tare da fadada shirin domin kara fadada shi a yankunan jihar gaba daya.
“Da farko mutanen wannan yanki suna yin noman rani ne da zarar lokacin damina ya kare, amma labarin ya canza a yanzu, wanda ke nufin ba za a bar kauye zuwa birni ba don ci-rani.
“Nan ba da dadewa ba birni zai zo gare mu, yayin da muka fara nazarin wannan dama mai albarka ta tashi a matsayin al’ummomin da ke da wuraren noman rani,” inji shi.